Prezentujemy stanowisko prezesów polskich lotnisk w sprawie uproszczenia procedur wjazdowych do Polski, które zostało skierowane do: Ministra Zdrowia, Ministra Infrastruktury, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Głównego Inspektora Sanitarnego, Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego i Komendanta Głównego Straży Granicznej.
Polskie lotniska, podobnie jak porty lotnicze na całym świecie, od wielu tygodni zmagają się z poważnymi problemami związanymi z okresowymi brakami przepustowości przylotowej. Jest to związane ze zmianami regulacji prawnych dotyczących procedur sanitarnych na przylotach pasażerów do Polski, jak również, koniecznością przestrzegania reżimu sanitarnego związanego z przeciwdziałaniem COVID-19.
Pragniemy zwrócić uwagę, że nigdzie na świecie infrastruktura lotnisk nie jest przystosowana do obsługi pasażerów w tempie, które narzucają obecne wymogi wynikające z procedur kontroli sanitarnej na granicy. Także w Polsce.
Konieczność wpisywania pasażerów na kwarantannę do systemu EWP (Ewidencja Wjazdu do Polski) w momencie kontroli granicznej po przylocie spoza Schengen, sprawiła, że czas obsługi pasażera wydłużył się sześciokrotnie – z około 30 sekund do 2,5-3 minut. W przypadku kumulacji rejsów tworzą się długie kolejki do kontroli granicznej, a czas oczekiwania pasażerów do tej kontroli to obecnie, w szczycie sezonu wakacyjnego, nierzadko kilka godzin. Tej sytuacji nie jest w stanie poprawić wykorzystanie przez porty lotnicze dodatkowych narzędzi – takich jak koordynacja rozkładów lotów. Przewoźnicy lotniczy opracowali siatkę połączeń na podstawie parametrów koordynacyjnych portów lotniczych, definiowanych przed rozpoczęciem sezonu lotów. Teraz, w obliczu wielu zmian, jest to instrument, który nie jest w stanie zaradzić problemom z brakiem przepustowości. Pragniemy również zwrócić uwagę, że na wielu lotniskach infrastruktura terminalowa nie była projektowana do prowadzenia jakichkolwiek kontroli po przylocie z kierunków Schengen. Ponadto zauważamy, że Straż Graniczna boryka się z problemem niewystarczającą obsady wszystkich dostępnych stanowisk kontroli granicznej na przylotach oraz odlotach.
Bardzo prosimy i apelujemy o rozważenie zmiany procedur. Naszym zdaniem, spełnienie tych postulatów pozwoli utrzymać aktualne wymogi sanitarne, istotnie zaś wpłynie na zmniejszenie czasu kontroli wykonywanej na lotniskach bezpośrednio po przylocie pasażerów do kraju. Tym samym unikniemy wielogodzinnych kolejek, które same w sobie stanowią zagrożenie epidemiologiczne.
Wnioskujemy o:
1. Umożliwienie wykorzystywania do celu wpisu na kwarantannę Elektronicznych Kart Lokalizacji Pasażera (zgodnie z nowymi wymogami) – mając na uwadze przykłady innych krajów należałoby wprowadzić, przed wykonaniem lotu do Polski, obowiązek uzupełnienia elektronicznego formularza pasażera z wygenerowaniem kodu QR, który przekazany powinien być do systemu EWP do wykorzystania przez Straż Graniczną i/lub Sanepid do automatycznego pobierania danych osobowych i adresowych pasażerów kierowanych na kwarantannę. Wprowadzane od 17 lipca 2021r. elektroniczne karty identyfikacji pasażera stanowią jedynie źródło informacji dla GIS i dane w nich zawarte nie są automatycznie wykorzystywane do dokonywania wpisów na kwarantannę, a tym samym nie skracają kolejek do kontroli paszportowej.
2. Alternatywnie – Przeniesienie ze Straży Granicznej do Sanepidu (lub np. Urzędów Wojewódzkich) czasochłonnych czynności polegających na wpisywaniu danych do systemu EWP osób przekraczających granicę po przylocie (wpis na kwarantannę) – w takim przypadku pasażer w trakcie kontroli granicznej powinien przekazywać funkcjonariuszowi SG jedynie wypełniony kwestionariusz z danymi teleadresowymi miejsca pobytu na kwarantannie, który następnie powinien zostać przekazany do Sanepidu (lub UW) w celu późniejszego wprowadzenia do bazy EWP – wg. podobnej procedury jak obecnie jest to wykonywane w przypadku nakładania kwarantanny po kontroli sanitarnej na przylotach Schengen.
3. Zrównoważenie zasad przekraczania powietrznej granicy (przyloty z krajów Schengen) z procedurami istniejącymi na lądowej i morskiej granicy wewnętrznej w celu ograniczenia zaangażowania funkcjonariuszy Straży Granicznej – w tym celu należy zlikwidować obowiązek przekazywania funkcjonariuszom Straży Granicznej na przejściach lotniczych Schengen, tak zwanych „formularzy kwarantannowych”, które zawierają informacje adresowo – osobowe i są wypełniane przez pasażerów po przylocie na lotnisku. Dane te będą dostępne w ramach Elektronicznych Kart Lokalizacji Pasażerów (pkt 1)
4. Przywrócenie możliwości testowania pasażerów na obecność COVID’19 wszystkich rejsów Non-Schengen tuż po przylocie do Polski na terenie lotniska przed przekroczeniem granicy – wynik negatywny powinien umożliwiać brak konieczności wpisu pasażera na kwarantannę. Testy przeprowadzane na polskich lotniskach posiadają najwyższy stopień wiarygodności zatem mogłyby być honorowane nawet w przypadku przylotów z takich krajów jak np. Wielka Brytania, Ukraina czy Gruzja (zwłaszcza przy jednoczesnym braku akceptacji wiarygodności testów wykonywanych przed wylotem w tych krajach). Odprawy pasażerów z Ukrainy czy Gruzji są obecnie najbardziej czasochłonne. Przyloty z Wielkiej Brytanii to z kolei rosnące potoki pasażerów. Umożliwienie wykonywania testów zaraz po lądowaniu, a przed kontrolą graniczną istotnie skróci czas tej odprawy.
5. Przywrócenie dla przylotów Non-Schengen respektowania wyników testów wykonanych poza granicami kraju dla zwolnienia z obowiązku kwarantanny – analogicznie jak ma to miejsce w przypadku lotów z kierunków Schengen. Te same wyniki testów respektowane są przy locie z kierunków Non-Schengen przez port przesiadkowy w strefie Schengen. Nie są jednak już uznawane dla połączeń bezpośrednich
6. Przywrócenie możliwości wykreślania z kwarantanny osób przylatujących do Polski z krajów Non-Schengen, jeśli w okresie 48h po lądowaniu w Polsce wykonają test na obecność COVID i uzyskają wynik negatywny.
7. Zapewnienie pełnego wykorzystania infrastruktury sprzętowej przeznaczonej do szybkiej automatycznej odprawy granicznej (bramki ABC) poprzez skierowanie do obsługi odpowiedniej liczby funkcjonariuszy SG na wszystkich rejsach przylotowych i odlotowych Non-Schengen oraz pilne przystąpienie do wyposażenia w systemy do automatycznej odprawy granicznej lotnisk, które nie posiadają tego typu rozwiązań.
8. Dopuszczenie na przylotach Non-Schengen do obsługi przez bramki ABC również pasażerów, którzy podlegają kwarantannie – w takim przypadku okazanie Elektronicznej Karty Lokalizacji Pasażera (pkt 1) lub przekazanie wypełnionego formularza kwarantannowego funkcjonariuszowi SG (pkt 2) nastąpi przed wejściem do bramek ABC.
9. Upoważnienie personelu lotniskowego do kwalifikowania pasażerów do obsługi przez bramki ABC – weryfikacja zasadności zwolnienia z kwarantanny (szczepienia, testy z wynikiem negatywnym, ozdrowieńcy) poprzez użycie czytników kodu QR – program Skaner Certyfikatów COVID Ministerstwa Zdrowia.
10. Podwyższenie z 12 do 16 lub nawet 18 lat wieku dzieci, które nie podlegają wpisowi na kwarantannę, o ile ich rodzice lub opiekunowie są osobami zwolnionymi z kwarantanny. Konieczność wpisu na kwarantannę choćby jednego członka rodziny wydłuża czas kontroli granicznej całej rodziny.
Podpisali:
- Stanisław Wojtera – Prezes Zarządu Przedsiębiorstwa Państwowego „Porty Lotnicze”
- Tomasz Moraczewski – Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Bydgoszczy
- Tomasz Kloskowski – Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Gdańsku
- Artur Tomasik – Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Katowicach-Pyrzowicach
- Mariusz Saługa – Wiceprezes Zarządu Portu Lotniczego w Krakowie-Balicach
- Andrzej Hawryluk – Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Lublinie
- Anna Midera – Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Łodzi
- Tomasz Kądziołka – Prezes Zarządu Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury
- Mariusz Wiatrowski – Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Poznaniu
- Adam Hamryszczak – Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Rzeszowie-Jasionce
- Maciej Dziadosz – Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Szczecinie-Goleniowie
- Leszek Chorzewski – Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Warszawie-Modlinie
- Dariusz Kuś – Prezes Zarządu Portu Lotniczego we Wrocławiu